مدل ۵Ps در مدیریت منابع انسانی – علیرضا محمودی فرد

طبق گزارش فرا اقتصاد بین الملل، مدل ۵Ps از مباحث مدیریتی مربوط به مدیریت منابع انسانی است که مدنظر داشتن آن با پنج مولفه‌ی کلیدی مربوطه، می‌تواند کارآمدی را در منابع انسانی افزایش دهد.

مقدمه

مدل ۵Ps یکی از چارچوب‌های آموزشی و مدیریتی است که به‌طور خاص در زمینه مدیریت منابع انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل به مدیران کمک می‌کند تا به شکل کارآمدتری با منابع انسانی در سازمان خود برخورد کنند و تأثیر مثبتی بر عملکرد کلی سازمان داشته باشند. ۵Ps به پنج مولفه کلیدی از جمله پرونده (Purpose)، افراد (People)، فرآیندها (Processes)، محیط (Place) و مدل (Performance) اشاره دارد.

مولفه‌های مدل ۵Ps

پرونده (Purpose)

این مولفه به‌دلیل وجود منابع انسانی در سازمان اشاره دارد. هر سازمان باید هدف مشخصی داشته باشد که به کارکنان کمک کند تا در راستای آن اهداف حرکت کنند؛ در واقع، وجود یک هدف مشترک موجب ایجاد انگیزه و یکپارچگی در کارکنان می‌شود (Miller, 2014).

افراد (People)

این بخش به سرمایه انسانی و کارکنانی که در سازمان مشغول به کار هستند، مربوط می‌شود. شناسایی و جذب افراد با شایستگی‌ها و استعدادهای مناسب برای نقش‌های مختلف در سازمان بسیار اهمیت دارد؛ همچنین، ایجاد یک فرهنگ سازمانی مثبت و حمایت از توسعه حرفه‌ای کارکنان از دیگر وظایف مدیریت منابع انسانی در این زمینه است (Armstrong, 2010).

فرآیندها (Processes)

فرآیندها شامل شیوه‌ها و رویه‌هایی هستند که برای مدیریت منابع انسانی به‌کار می‌روند. این شامل جذب، آموزش، ارزیابی عملکرد و نگهداری از کارکنان می‌باشد. تنوع و نوآوری در این فرآیندها می‌تواند به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها کمک کند. شفافیت در این فرآیندها به اعتماد و احترام متقابل میان مدیران و کارکنان می‌انجامد (Dessler, 2017).

محیط (Place)

محیط فیزیکی و فرهنگی سازمان تأثیر زیادی بر رفتار و عملکرد کارکنان دارد. ایجاد محیطی سالم، امن و انگیزشی از جمله وظایف مدیریت منابع انسانی است. همچنین، توجه به تنوع فرهنگی و قوانین مختلف در محیط کار نیز مهم است (Boxall & Purcell, 2008).

مدل (Performance)

این مولفه به ارزیابی عملکرد و نتایج حاصل از فعالیت‌های منابع انسانی اشاره دارد. استفاده از ابزارهای مناسب برای اندازه‌گیری تأثیر منابع انسانی بر عملکرد سازمان از اهمیت بالایی برخوردار است. سازمان‌ها باید بتوانند کارایی و اثرگذاری فعالیت‌های منابع انسانی را به طور مداوم ارزیابی کنند تا به بهبود مستمر دست یابند (Kaplan & Norton, 1996).

نتایج و اهمیت مدل ۵Ps

مدل ۵Ps به مدیران منابع انسانی این امکان را می‌دهد که یک رویکرد جامع و سیستماتیک برای مدیریت کارکنان و منابع انسانی داشته باشند. با پیاده‌سازی این مدل، سازمان‌ها قادر خواهند بود:

اهداف روشن و مشخصی را تعیین کنند که به تحریک و تقویت انگیزه کارکنان کمک می‌کند.

به شناسایی و جذب استعدادهای مناسب بپردازند و از رشد و توسعه آن‌ها حمایت کنند.

فرآیندهای کارآمد و بهینه‌ای برای مدیریت منابع انسانی ایجاد کنند که منجر به افزایش کارایی سازمانی شود.

محیط کار را به گونه‌ای طراحی کنند که سلامت روحی و جسمی کارکنان را تضمین نماید و فرهنگ سازمانی مثبتی را ترویج کند.

ارزیابی‌های دقیقی از عملکرد منابع انسانی انجام دهند و نقاط قوت و ضعف را شناسایی کنند تا به بهبود و پیشرفت مستمر دست یابند.

چالش‌ها

با این حال، مدل ۵Ps نیز با چالش‌هایی همراه است. یکی از این چالش‌ها، نیاز به همسویی مستمر بین اهداف سازمان و نیازهای کارکنان است. همچنین، مدیران باید به‌صورت مداوم ساز و کارهای خود را بر اساس تغییرات محیطی و نیازهای بازار به‌روز کنند (Ulrich, 1997).

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

مدل ۵Ps به‌عنوان یک ابزار مدیریتی موثر در مدیریت منابع انسانی، نه تنها به سازمان‌ها کمک می‌کند تا منابع انسانی خود را به‌شکل بهینه‌تری مدیریت کنند، بلکه به ایجاد یک فرهنگ سازمانی قوی و موفق نیز یاری می‌رساند. با اجرای این مدل، سازمان‌ها می‌توانند به تحقق اهداف خود نزدیک‌تر شوند و مزیت رقابتی بیشتری در بازار کسب کنند.

تنظیم: علیرضا محمودی فرد – مشاور مرکز در امور فروش و توسعه صادرات در مرکز تحقیقاتی و عملیاتی توسعه تجارت فروش و صادرات