آشنایی با داروی آزیترومایسین – علیرضا محمودی فرد

طبق گزارش فرا اقتصاد بین الملل، یکی از آنتی‌بیوتیک‌های پراستفاده، داروی آزیترومایسین است که ممکن است برای درمان عفونت‌های مختلفی استفاده شود.

۱. مقدمه

آزیترومایسین، یک آنتی‌بیوتیک از دسته ماکرولیدها است که به‌طور گسترده‌ای برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود. این دارو به‌ویژه برای عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های پوست و بافت نرم و عفونت‌های مقاربتی مؤثر است.

۲. مکانیسم عمل

آزیترومایسین با اتصال به زیرواحد ریبوزومی ۵۰S باکتری‌ها، سنتز پروتئین را مختل می‌کند. این عمل باعث جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری‌ها می‌شود. مکانیسم دقیق عمل دارو به‌ویژه شامل مهار انتقال اسید نوکلئیک و ایجاد اختلال در فرآیند ترجمه پروتئین‌ها است (Hirsch et al., 2008).

۳. فارماکولوژی

۳.۱. جذب و توزیع

آزیترومایسین بعد از مصرف خوراکی به‌خوبی جذب می‌شود و حداکثر غلظت سرمی آن طی ۲ تا ۳ ساعت به‌دست می‌آید. این دارو به‌طور گسترده در بافت‌ها و مایعات بدن توزیع می‌شود، به‌ویژه در بافت‌های تنفسی (Dixon et al., 2000).

۳.۲. متابولیسم و دفع

این دارو عمدتاً در کبد متابولیزه می‌شود و متابولیت‌های آن از طریق صفرا و ادرار دفع می‌شوند. نیمه‌عمر آزیترومایسین حدود ۶۸ ساعت است که منجر به تجویز روزانه یک‌بار آن می‌شود (Miller et al., 2005).

۴. کاربردها

۴.۱. عفونت‌های باکتریایی

آزیترومایسین برای درمان عفونت‌های مختلف مؤثر است، از جمله:

عفونت‌های تنفسی: مانند عفونت‌های ریه، برونشیت و سینوزیت.

عفونت‌های پوستی و بافت نرم: عفونت‌های ناشی از استافیلوکوک‌ها و استرپتوکوک‌ها.

عفونت‌های مقاربتی: مانند سوزاک و کلامیدیا (Guerin et al., 2011).

۴.۲. پیشگیری

آزیترومایسین در برخی موارد برای پیشگیری از عفونت‌های ریوی در بیماران با نقص ایمنی و همچنین در برابر عفونت‌های ناشی از مایکوباکتریوم اویوم (Mycobacterium avium) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد (Friedland et al., 2015).

۵. عوارض جانبی

عوارض جانبی شایع شامل تهوع، اسهال و درد شکمی است؛ عوارض جانبی جدی‌تر ممکن است شامل آریتمی‌های قلبی و واکنش‌های آلرژیک باشد (Reynolds et al., 2015).

۶. مقاومت دارویی

مقاومت به آزیترومایسین در برخی از باکتری‌ها، به‌ویژه در استرپتوکوک‌ها و استافیلوکوک‌ها، مشاهده شده است؛ این مقاومت معمولاً ناشی از تغییرات در ریبوزوم‌ها یا پمپ‌های خارج‌سازنده دارو است (Sood et al., 2018).

۷. دوزها

دوز معمول آزیترومایسین در بزرگسالان بسته به نوع عفونت متفاوت است. به‌طور معمول، برای درمان عفونت‌های تنفسی، دوز اولیه ممکن است ۵۰۰ میلی‌گرم به‌صورت خوراکی یک‌بار در روز و سپس ۲۵۰ میلی‌گرم برای ۴ روز بعد تجویز شود (PharmGKB, 2021).

۸. نتیجه‌گیری

آزیترومایسین یک آنتی‌بیوتیک مؤثر با طیف وسیع برای درمان عفونت‌های باکتریایی مختلف است. با وجود عوارض جانبی و مسائل مربوط به مقاومت دارویی، این دارو همچنان گزینه‌ای رایج و مؤثر در درمان عفونت‌ها محسوب می‌شود.

تنظیم: علیرضا محمودی فرد – سردبیر پایگاه خبری تحلیلی کلام قلم