مقایسه اقتصادیِ سه ورزش پرطرفدار فوتبال، بسکتبال و تنیس – علیرضا محمودی فرد

فرا اقتصاد بین الملل | ورزش‌ها در زمینه‌های مختلف و من‌جمله مباحث اقتصادی، حضور پررنگی دارند؛ در این بین، برخی از ورزش‌ها، با مسائل اقتصادی بده بستان بیشتری دارند، که می‌توان به فوتبال، بسکتبال  و تنیس اشاره کرد.

مقدمه

ورزش به‌عنوان یک بخش مهم از فرهنگ و سرگرمی در سراسر جهان، نقش قابل توجهی در اقتصاد هر کشور ایفا می‌کند. اقتصاد ورزش شامل فعالیت‌هایی است که به تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات مرتبط با ورزش پرداخته و شامل صنعت‌هایی مانند مد، تجهیزات ورزشی، رویدادهای ورزشی و تبلیغات می‌شود. در این یادداشت، به مقایسه اقتصادی سه ورزش پرطرفدارِ فوتبال، بسکتبال و تنیس پرداخته می‌شود.

1. فوتبال

فوتبال به‌عنوان پرطرفدارترین ورزش در جهان با بیش از ۴ میلیارد هوادار، تأثیر شگرفی بر اقتصاد جهانی دارد. لیگ‌های فوتبال، به‌خصوص لیگ‌های انگلیس، اسپانیا و ایتالیا، هر کدام درآمدهای میلیاردی تولید می‌کنند. طبق برآوردها، درآمد جهانی ورزش فوتبال در سال ۲۰۲۳ به حدود ۴۵ میلیارد دلار رسیده است (Deloitte, 2023).

تبلیغات و حق پخش: حق پخش تلویزیونی یکی از منابع اصلی درآمد لیگ‌های فوتبال است. به‌عنوان مثال، لیگ برتر انگلیس در فصل ۲۰۲۲-۲۰۲۳ تقریباً ۲.۵ میلیارد دلار از حق پخش تلویزیونی درآمد کسب کرده است.

فروش بلیط: فروش بلیط مسابقات و امکانات جانبی نیز بخش عمده‌ای از درآمد را تشکیل می‌دهد.

2. بسکتبال

بسکتبال مخصوصا در ایالات متحده و برخی کشورها مانند اسپانیا و یونان، از محبوبیت بالایی برخوردار است. لیگ ملی بسکتبال (NBA)، به‌عنوان معتبرترین لیگ بسکتبال در دنیا، در سال ۲۰۲۳ درآمدی نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار داشته است (Statista, 2023).

توافقات با اسپانسرها: توافقات تجاری و اسپانسرشیپ‌ها نیز نقش مهمی در درآمدزایی بسکتبال دارند؛ به‌عنوان مثال، همکاری NBA با برندهای بزرگ مثل نایکی و آدیداس، به کسب درآمد بیشتر کمک کرده است.

تبلیغات تلویزیونی: درآمد حاصل از تبلیغات تلویزیونی نیز به‌ویژه در طول فصل مسابقات، بسیار بالا است.

3. تنیس

تنیس به‌عنوان یکی از ورزش‌های انفرادی پرطرفدار در سطح جهانی، به‌ویژه در گرند اسلم‌ها، درآمد قابل توجهی ایجاد می‌کند. به‌طور متوسط، رقابت‌های گرند اسلم مانند ویمبلدون و اوپن استرالیا هرکدام درآمدهایی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار دارند (Tennis Australia, 2023).

جوایز مالی: جوایز مالی رقابت‌ها و امکانات تبلیغاتی در این ورزش نیز به درآمدزایی تنیس کمک می‌کند؛ به‌عنوان مثال، در ویمبلدون ۲۰۲۳، جوایز ویژه‌ای معادل ۵۰ میلیون دلار به برندگان اهدا شد.

تبلیغات و اسپانسرها: تنیس دارای قراردادهای قدرتمند اسپانسرشیپ و تبلیغات است که از برندهای معروفی مانند پن و نایکی حمایت می‌کند.

مقایسه نتایج اقتصادی

با مقایسه این سه ورزش می‌توان نکات زیر را مشاهده کرد:

فوتبال با درآمد بالای خود از لایه‌های مختلف از جمله حق پخش، فروش بلیط و اسپانسرشیپ، به‌عنوان پربازده‌ترین ورزش شناخته می‌شود.

بسکتبال به‌دلیل رشد سریع و گسترش بین‌المللی، به درآمدهای بالایی دست یافته است، به‌ویژه از نظر تبلیغات و اسپانسرشیپ؛ تنیس بر رغم درآمدهای قابل توجه، به‌دلیل‌ ماهیت فردی مسابقات، مقدار کمتری از درآمدهای کلانی که فوتبال و بسکتبال تولید می‌کنند، دارد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

اقتصاد ورزش‌های پرطرفدار به‌طور قابل توجهی تحت‌تأثیر عوامل مختلفی مانند حق پخش، تبلیغات و فروش بلیط است. فوتبال، با بالاترین درآمد و رشد پایدار در سطح جهانی، پیشتاز است، در حالی که بسکتبال به‌سرعت در حال گسترش است و تنیس با توجه به محبوبیت جهانی خود همچنان در حال جذب سرمایه و مخاطب است. بررسی این ابعاد اقتصادی می‌تواند به درک بهتر از نقش ورزش در اقتصاد جهانی و پیوندهای اجتماعی و فرهنگی آن کمک کند.

بیان: علیرضا محمودی فرد – مشاور مدیرعامل در امور فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت فناوری و مهندسی پرتو صنعت طلایی