مفهوم ارزش در مدیریت – علیرضا محمودی فرد

فرا اقتصاد بین الملل | مفهوم “ارزش” در مدیریت، یکی از اصول اساسی و محوری در علوم مدیریتی به شمار می‌آید. ارزش‌ها به‌عنوان معیاری برای سنجش کیفیت و موفقیت در سازمان‌ها به‌کار می‌روند و می‌توانند ابعاد مختلفی از عملیات، تصمیم‌گیری و استراتژی‌های سازمانی را تحت‌تأثیر قرار دهند.

تعریف ارزش

ارزش به‌طور کلی به معنی اهمیت نسبی یا لزوم یک چیز نسبت به دیگری است. در زمینه مدیریت، ارزش می‌تواند به دو صورت تعریف شود: ۱) ارزش اقتصادی، که به سودآوری و کارایی سازمان مربوط می‌شود و ۲) ارزش اجتماعی که به تأثیرات اجتماعی، اخلاقی و محیطی سازمان بر جامعه مربوط است (Porter & Kramer, 2011).

انواع ارزش‌ها

ارزش اقتصادی: این نوع ارزش معمولاً از طریق معیارهای مالی مانند افزایش درآمد، کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی فعالیت‌ها اندازه‌گیری می‌شود. بر اساس مدل «زنجیره ارزش» (Value Chain) مایکل پورتر، سازمان‌ها می‌توانند فعالیت‌های خود را به‌گونه‌ای سازماندهی کنند که ارزش افزوده بیشتری ایجاد نمایند (Porter, 1985).

ارزش اجتماعی: این نوع ارزش بر جنبه‌های غیر اقتصادی نظیر مسئولیت اجتماعی، تعهد به محیط زیست و ارتباطات با ذی‌نفعان (stakeholders) تأکید دارد. سازمان‌ها با ایجاد ارزش اجتماعی می‌توانند به شناسایی و پاسخگویی به نیازهای جامعه و ذی‌نفعان بپردازند (Elkington, 1997).

ارزش فرهنگی: سازمان‌ها همچنین می‌توانند با ترویج ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی خود، یک محیط کاری مناسب و تولیدمحور ایجاد کنند. این نوع ارزش تأثیر قابل توجهی بر انگیزش کارکنان و میزان بهره‌وری آن‌ها دارد (Schein, 2017).

تأثیر ارزش بر مدیریت

ارزش‌ها به‌عنوان راهنمایی برای تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌های مدیریتی عمل می‌کنند. وقتی که سازمان‌ها ارزش‌های خود را به‌وضوح تعریف و تبیین کنند، می‌توانند به نتایج مدیریتی بهتری دست یابند.

تصمیم‌گیری: ارزش‌ها می‌توانند به مدیران کمک کنند تا تصمیم‌های بهتری در شرایط نامعلوم و متغیر اتخاذ کنند. تصمیم‌گیری بر مبنای ارزش‌ها، به ایجاد همسوایی و شناخت بیشتر درباره تأثیرات اجتماعی آن تصمیمات کمک می‌کند.

تعهد سازمانی: سازمان‌هایی که به ارزش‌های خود پایبند هستند، می‌توانند سطح بالاتری از تعهد و وفاداری در کارکنان خود ایجاد کنند. این تعهد می‌تواند به بهبود عملکرد و بهره‌وری سازمان منجر شود (Meyer & Allen, 1991).

نوآوری و تغییر: ارزش‌ها می‌توانند به‌عنوان محرکی برای نوآوری و تغییر در سازمان عمل کنند. سازمان‌هایی که آماده پذیرش تغییرات بر اساس ارزش‌ها و نیازهای جدید بازار هستند، بهتر می‌توانند با پیچیدگی‌های محیط کسب و کار برخورد کنند (Kotter, 1996).

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

مفهوم ارزش در مدیریت، نه تنها به کیفیت و موفقیت مالی یک سازمان مربوط می‌شود، بلکه به تأثیر آن بر جامعه و ذی‌نفعان نیز اشاره دارد. سازمان‌ها با شناسایی و تبیین ارزش‌های خود می‌توانند از طریق بهبود تصمیم‌گیری‌ها، ایجاد تعهد در کارکنان و ترویج نوآوری، به موفقیت‌های چشمگیری دست یابند؛ در نهایت، در دنیای پیچیده و متغیر امروزی، مدیریت مؤثر ارزش‌ها، به یک ضرورت تبدیل شده است.

تبیین: علیرضا محمودی فرد – سردبیر پایگاه خبری کلام قلم