داشبوردهای مدیریتی در سازمان: تجزیه و تحلیل و کاربردها – علیرضا محمودی فرد

فرا اقتصاد بین الملل / داشبوردهای مدیریتی جزو موثرترین ابزراها برای ارزیابی عملکرد و بهبود عملکرد کارکنان در سازمان‌ها می‌باشند که می‌توانند نهایتا منجر به بهبود عملکرد کلی سازمان شده و سازمان را در جهت تحقق اهدافش کمک کنند.

مقدمه

داشبوردهای مدیریتی به‌عنوان ابزارهایی کارآمد در مدیریت و تحلیل داده‌ها، به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا به‌طور مؤثرتری حرکت کرده و به اهداف خود دست یابند. این ابزارها اطلاعات مختلف را به‌طور جامع و قابل‌فهمی ارائه می‌دهند و به مدیریت کمک می‌کنند تا تصمیمات بهتر و موثرتری اتخاذ کنند. در این یادداشت، به تعاریف، انواع، مزایا و چالش‌های مرتبط با داشبوردهای مدیریتی پرداخته خواهد شد.

تعریف داشبورد مدیریتی

داشبورد مدیریتی به‌عنوان یک ابزار بصری برای ارائه‌ی اطلاعات کلیدی و عملکردی سازمان‌ها تعریف می‌شود. این ابزار به‌طور معمول شامل نمودارها، جداول و گزارش‌هاست که به مدیران امکان می‌دهد عملکرد سازمان را به‌طور مؤثر پیگیری و تحلیل کنند (Few, 2006).

انواع داشبوردها

داشبوردهای مدیریتی به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. داشبوردهای عملیاتی

این نوع داشبوردها به‌منظور ارائه‌ی اطلاعات روزانه و عملیاتی به‌کار می‌روند. آن‌ها معمولاً شامل معیارهای کلیدی عملکرد (KPI) مربوط به فرآیندهای روزمره و فعالیت‌های جاری سازمان هستند (Bourne et al., 2000).

2. داشبوردهای استراتژیک

این داشبوردها به‌منظور ارزیابی عملکرد کلی سازمان نسبت به اهداف بلندمدت طراحی شده‌اند. آن‌ها معمولاً شامل تجزیه و تحلیل‌های عمیق‌تر و پیش‌بینی‌های آینده هستند و به مدیران کمک می‌کنند تا تصمیمات استراتژیکی بهتری بگیرند (Paranjape et al., 2006).

مزایای داشبوردهای مدیریتی

1. تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده

داشبوردها امکان فراهم آوردن اطلاعات دقیق و به‌روز را فراهم می‌آورند که می‌توانند به تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تر و مؤثرتر کمک کنند (Pardesi et al., 2018).

2. افزایش شفافیت و ارتباطات

استفاده از داشبوردهای مدیریتی به افزایش شفافیت در سازمان کمک می‌کند و باعث بهبود ارتباطات بین بخش‌های مختلف می‌شود (Hassani et al., 2016).

3. شناسایی سریع مشکلات

مدیران می‌توانند با استفاده از داشبوردها به‌سرعت مشکلات را شناسایی کنند و به آن‌ها پاسخ دهند، که این امر بهبود عملکرد کلی سازمان را به‌دنبال دارد (González et al., 2015).

چالش‌های استفاده از داشبوردهای مدیریتی

1. پیچیدگی در طراحی

طراحی یک داشبورد مؤثر می‌تواند چالش‌هایی داشته باشد، به‌ویژه در انتخاب معیارهای مناسب و نحوه‌ی تجسم داده‌ها (Kirk, 2016).

2. داده‌های نادرست یا ناکافی

اگر داده‌های ورودی به داشبورد نادرست یا ناکافی باشند، می‌تواند به تصمیمات غلط منجر شود. بنابراین کیفیت داده‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (Shah et al., 2019).

3. مقاومت فرهنگی

استفاده از داشبوردها ممکن است با مقاومت فرهنگی در سازمان روبه‌رو شود، به‌ویژه در مواردی که کارکنان به روش‌های قدیمی‌تر عادت کرده باشند (Hevner et al., 2004).

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

داشبوردهای مدیریتی ابزارهای قدرتمندی برای بهبود تصمیم‌گیری، افزایش شفافیت و شناسایی مشکلات در سازمان‌ها هستند. با این حال، موفقیت آن‌ها به طراحی مؤثر، کیفیت داده‌ها و پذیرش فرهنگی وابسته است. با توجه به مزایا و چالش‌های موجود، سازمان‌ها باید به‌دقت به این ابزار نگاه کرده و از آن به‌صورت مؤثر استفاده کنند.

با گردآوری: علیرضا محمودی فرد – سردبیر پایگاه خبری تحلیلی کلام قلم