بهره‌وری در اخلاق حرفه‌ای – علیرضا محمودی فرد

برطبق گزارش فرا اقتصاد بین الملل، اخلاق حرفه‌ای به مجموعه‌ای از معیارها و استانداردهای رفتاری اطلاق می‌شود که به‌عنوان راهنماهای عملی در محیط کار و مشاغل مختلف شناخته می‌شوند. یکی از ابعاد مهم اخلاق حرفه‌ای، تأثیر آن بر بهره‌وری است. بهره‌وری به معنای میزان خروجی و کارایی است که در قیاس با ورودی‌ها در یک سیستم تولید می‌شود. این متن به بررسی تأثیر اخلاق حرفه‌ای بر بهره‌وری، عوامل مؤثر و مزایای آن می‌پردازد.

1. تعریف اخلاق حرفه‌ای

اخلاق حرفه‌ای شامل اصول و ارزش‌هایی است که در رفتارهای روزمره کارکنان و مدیران تجلی می‌یابد. این اصول شامل صداقت، انصاف، احترام به حقوق دیگران، مسئولیت‌پذیری و تعهد به کیفیت عمل هستند (Keller, 2011)؛ در بسیاری از صنایع، پیروی از این اصول به ارتقای اعتبار شرکت و بهبود ارتباطات درون‌سازمانی منجر می‌شود.

2. تأثیر اخلاق حرفه‌ای بر بهره‌وری

تحقیقات نشان داده است که پیروی از اصول اخلاق حرفه‌ای می‌تواند به چندین روش بر بهره‌وری تأثیر بگذارد:

ایجاد اعتماد سازمانی: رفتارهای اخلاقی موجب ایجاد اعتماد بین کارکنان و مدیران می‌شود که این خود می‌تواند به همکاری بهتر و کاهش تعارضات منجر شود (Paine, 1994)؛ تحقیقات نشان داده است که سازمان‌هایی که اعتماد بیشتری دارند، دارای تولید و بهره‌وری بالاتری هستند (Bormann & Woo, 2018).

تشویق به نوآوری: محیط‌های کاری که در آن‌ها اصول اخلاقی رعایت می‌شود، معمولاً به کارکنان اجازه می‌دهند تا ایده‌های جدید خود را به اشتراک بگذارند و این خود به افزایش نوآوری و بهره‌وری منجر می‌شود (Gonzalez, 2013).

کاهش غیبت و جابجایی شغلی: کارکنانی که در محیط‌های اخلاقی کار می‌کنند، کمتر به غیبت و تغییر شغل می‌پردازند. این امر به حفظ دانش و تجربه در سازمان و بهبود بهره‌وری کمک می‌کند (Harter et al., 2002).

3. عوامل مؤثر در رشد بهره‌وری از طریق اخلاق حرفه‌ای

چندین عامل می‌توانند موجب رشد بهره‌وری از طریق اخلاق حرفه‌ای شوند:

آموزش و تعلیم: آموزش‌های مربوط به اخلاق حرفه‌ای می‌تواند به افزایش آگاهی و حساسیت کارکنان نسبت به رفتارهای اخلاقی و تأثیر آن‌ها بر بهره‌وری کمک کند (Schwartz, 2016).

فرهنگ سازمانی: فرهنگی که از اصول اخلاقی حمایت می‌کند، می‌تواند موجب پذیرش رفتارهای اخلاقی در سطح وسیع‌تری شود و بهره‌وری را افزایش دهد. برای مثال، سازمان‌هایی که فرهنگ یادگیری و بهبود مستمر دارند، معمولاً بهره‌وری بیشتری را تجربه می‌کنند (Schein, 2010).

رهبری اخلاقی: مدیرانی که به اصول اخلاقی پایبند هستند و به‌طور فعال در ترویج این اصول در سازمان مشارکت دارند، می‌توانند الگوی مثبتی برای کارکنان خود فراهم کنند و تأثیر مثبتی بر بهره‌وری داشته باشند (Brown & Treviño, 2006).

4. مزایای بهره‌وری بالا از طریق اخلاق حرفه‌ای

بهره‌وری بالا به‌دلیل رعایت اخلاق حرفه‌ای می‌تواند به مزایای زیر منجر شود:

افزایش سودآوری: سازمان‌هایی که از اصول اخلاقی پیروی می‌کنند، معمولاً فروش و سود بالاتری دارند زیرا مشتریان بیشتر به خرید از شرکت‌های با اعتبار بالاتر تمایل دارند (Kotler & Keller, 2016).

بهبود تصویر عمومی: رعایت اخلاق حرفه‌ای سبب تقویت تصویر عمومی و شهرت سازمان می‌شود که در درازمدت می‌تواند به جذب سرمایه و منابع انسانی باکیفیت کمک کند (Smith, 2015).

توسعه پایدار: سازمان‌هایی که به اخلاق اهمیت می‌دهند، معمولاً در راستای توسعه پایدار فعالیت می‌کنند و می‌توانند در برابر تغییرات بازار مقاومت بیشتری نشان دهند (Porter & Kramer, 2011).

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

بهره‌وری در سازمان‌ها تحت‌تأثیر مستقیم اخلاق حرفه‌ای قرار دارد. پیروی از ارزش‌ها و اصول اخلاقی نه تنها می‌تواند به افزایش بهره‌وری منجر شود، بلکه همچنین موجب بهبود روابط بین کارکنان، کاهش تعارضات و ارتقاء نوآوری خواهد شد؛ بنابراین، سازمان‌ها باید توجه ویژه‌ای به بهبود فرهنگ اخلاقی و رهبری اخلاقی در محیط کار داشته باشند.

گردآوری: علیرضا محمودی فرد – مدرس مدیریت منابع انسانی، اخلاق حرفه‌ای و مشاور رئیس در امور تجارت و بازرگانی بین‌الملل مرکز خدمات مشاوره‌ای مدیریت و امور بازرگانی سپهر تجارت ایرانیان