آینده‌پژوهی در صنعت مهندسی پزشکی – علیرضا محمودی فرد

طبق گزارش فرا اقتصاد بین الملل، صنعت مهندسی پزشکی جزو صنایع بین‌رشته‌ای بوده که صنعت بسیار موثری در زندگی بشر است و امروزه نیاز است بیش از پیش مورد توجه و سرمایه‌گذاری قرار گیرد.

مقدمه

صنعت مهندسی پزشکی به‌عنوان یک حوزه چندرشته‌ای، همواره در حال تحول و توسعه بوده است. پیشرفت‌های فناوری در این زمینه، نه تنها تأثیرات عمیقی بر تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها دارد، بلکه به بهبود کیفیت زندگی بیماران و ارتقای توانمندی‌های سیستم‌های بهداشتی نیز کمک می‌کند. در این یادداشت، به روندهای آینده مهندسی پزشکی، چالش‌ها و فرصت‌های آن پرداخته می‌شود.

روندهای کلیدی آینده در مهندسی پزشکی

فناوری‌های دیجیتال و اطلاعات پزشکی

پرونده‌های الکترونیکی سلامت (HER): با پیشرفت فناوری اطلاعات، استفاده از پرونده‌های الکترونیکی سلامت به عنوان یک ابزار ضروری برای بهبود ارائه خدمات پزشکی و هماهنگی میان پزشکان در حال رشد است؛ این تکنولوژی به پزشکان کمک می‌کند تا تصمیمات مبتنی‌بر داده‌های دقیق و به‌روز بگیرند.

هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

تحلیل داده‌های بالینی: استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های بالینی می‌تواند به شناسایی الگوهای جدید و پیش‌بینی نتایج درمان کمک کند؛ این ابزارها به پزشکان اطلاعات دقیق‌تری را فراهم می‌کنند که می‌تواند منجر به بهبود تشخیص و درمان شود.

فناوری‌های پوشیدنی و اینترنت اشیاء (IoT)

کنترل سلامتی در زمان واقعی: گجت‌های پوشیدنی و سنسورهای بی‌سیم امکان نظارت علائم حیاتی و وضعیت سلامت بیماران را به‌صورت لحظه‌ای فراهم می‌کنند؛ این اطلاعات می‌توانند به پزشکان کمک کنند تا بهترین تصمیمات درمانی را اتخاذ کنند و از توسعه بیماری‌های جدی جلوگیری کنند.

مهندسی ترمیمی و زیست‌مواد

توسعه بافت‌های مصنوعی: با پیشرفت در زمینه مهندسی بافت و زیست‌مواد، امکان طراحی و تولید بافت‌های مصنوعی برای ترمیم و جایگزینی بافت‌های آسیب‌دیده بیشتر خواهد شد؛ این تکنولوژی‌ها می‌توانند به بیماران کمک کنند تا بهبود سریع‌تری را تجربه کنند.

طب شخص‌محور

درمان‌های سفارشی: روندی به‌سمت درمان‌های سفارشی بر اساس ژنتیک و ویژگی‌های فردی بیماران ایجاد شده است‌ این رویکرد می‌تواند تأثیرات درمانی را افزایش و عوارض جانبی را کاهش دهد.

چالش‌ها

مسائل اخلاقی و حریم خصوصی

با افزایش استفاده از داده‌های پزشکی و فناوری‌های دیجیتال، محافظت از حریم خصوصی بیماران و چالش‌های اخلاقی مرتبط با داده‌کاوی و استفاده از اطلاعات شخصی مورد توجه قرار می‌گیرد.

ایمنی و تأمین کیفیت

تضمین ایمنی و کیفیت در پروسه‌های طراحی و تولید تجهیزات پزشکی به‌عنوان یک چالش اصلی در صنعت مهندسی پزشکی باقی مانده است. هرگونه نقص در کیفیت می‌تواند عوارض شدید و جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.

هزینه‌های درمان و دسترسی

با افزایش تکنولوژی و بهبود روش‌های درمانی، هزینه‌های درمان نیز افزایش می‌یابد. تبادل نظر در مورد استراتژی‌های تأمین مالی و دسترسی به این فناوری‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

فرصت‌ها

نوآوری در تحقیق و توسعه

سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا فناوری‌های نوآورانه‌تری را معرفی کنند و به مزایای رقابتی دست یابند.

همکاری‌های بین‌رشته‌ای

با توجه به پیچیدگی‌های مهندسی پزشکی، همکاری میان مهندسان، پزشکان و متخصصان مرتبط می‌تواند به تسریع نوآوری و بهبود خدمات پزشکی منجر شود.

بازارهای نوظهور

ورود به بازارهای نوظهور و توسعه فناوری‌های متناسب با نیازهای خاص جوامع مختلف می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای رشد ایجاد کند.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

مهندسی پزشکی، تاکنون تاثیر زیادی در  زندگی بشر داشته است. آینده مهندسی پزشکی تحت‌تأثیر روندهای نوین فناوری و تغییرات اجتماعی-اقتصادی شکل می‌گیرد. توجه به چالش‌ها و فرصت‌های موجود، توسعه متوازن و کارآمد این صنعت را ممکن می‌سازد. با ادامه تحقیق و نوآوری، مهندسی پزشکی می‌تواند به ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی و بهبود سلامت جامعه کمک شایانی کند. صنعت مهندسی پزشکی می‌تواند نقشی بسیار کلیدی و موثر در تندرستی و سبک زندگی سالم بشر داشته باشد.

با تنظیم: علیرضا محمودی فرد – مدرس دروس رشته مهندسی پزشکی در دانشگاه‌ها و کارشناس تحقیق و توسعه شرکت فنی و مهندسی آریا اندیشه صنعت اکسین