مصاحبه ای اختصاصی با خانم دکتر ملیکا ملک آرا فعال رسانه و مطبوعات

به گزارش فرا اقتصاد بین الملل، گفتگویی اختصاصی توسط مدیرمسئول ماهنامه خبری تحلیلی فرا اقتصاد بین الملل جناب دکتر سید محمدرضا حسینی علی آباد با فعال رسانه و مطبوعات خانم دکتر ملیکا ملک آرا انجام گرفت. این گفتگو بر روی موضوعات مرتبط با رسانه‌ها، نقش آن‌ها در جامعه، چالش‌ها و فرصت‌های موجود در این حوزه متمرکز شده است.

حسینی علی آباد: سلام و وقت بخیر. بسیار خوشحالم که فرصتی فراهم شد تا در این گفتگوی اختصاصی به بررسی مسائل مهم و حیاتی رسانه‌ها و مطبوعات بپردازیم. رسانه‌ها همواره نقش بسیار مهمی در شکل‌دهی به افکار عمومی، اطلاع‌رسانی و حفظ ارزش‌های اجتماعی دارند. با توجه به تغییرات سریع دنیای امروز و چالش‌های پیش روی این صنعت، آشنایی با دیدگاه‌ها و تجربیات کارشناسان این حوزه ضروری است. امروز با یکی از متخصصان برجسته رسانه و مطبوعات همراه هستیم تا نگاهی عمیق‌تر به نقش، چالش‌ها و آینده این حوزه داشته باشیم. بسیار سپاسگزارم که دعوت ما را پذیرفتید. آماده‌اید تا گفتگو را شروع کنیم؟

ملک آرا: سلام و ممنون از دعوت شما. بله، با کمال میل آماده‌ام.

حسینی علی آباد: نقش رسانه‌ها در جامعه امروزی چیست؟

ملک آرا: رسانه‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای ارتباطی در جامعه، نقش مهمی در اطلاع‌رسانی، آموزش، سرگرمی و حتی شکل‌دهی به افکار عمومی دارند. آن‌ها می‌توانند سیاست‌ها، فرهنگ‌ها و ارزش‌ها را ترویج کنند و به مردم کمک کنند تا در جریان مسائل روز قرار گیرند. رسانه‌ها همچنین می‌توانند به عنوان یک ناظر مستقل بر عملکرد دولت‌ها و نهادهای دیگر عمل کنند و در مبارزه با فساد و بی‌عدالتی نقش داشته باشند.

حسینی علی آباد: چگونه رسانه‌ها می‌توانند بر افکار عمومی تأثیر بگذارند؟

ملک آرا: رسانه‌ها از طریق انتخاب محتوا، نحوه گزارش‌دهی و برجسته‌سازی مسائل، می‌توانند به شکل‌گیری دیدگاه‌های عمومی کمک کنند. مثلاً نحوه پوشش اخبار سیاسی یا اجتماعی می‌تواند باعث جلب توجه یا انحراف افکار عمومی شود. علاوه بر این، رسانه‌ها از تکنیک‌های روانشناسی مانند برجسته‌سازی، تکرار و ایجاد احساسات برای نفوذ بر افکار عمومی استفاده می‌کنند.

حسینی علی آباد: چالش‌های اصلی که رسانه‌ها با آن مواجه هستند چیست؟

ملک آرا: رسانه‌ها با چالش‌های متعددی مانند کاهش اعتماد عمومی، رقابت شدید با رسانه‌های دیجیتال، فشارهای مالی، سانسور و دخالت‌های سیاسی مواجه هستند. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، انتشار اخبار جعلی و شایعات است که می‌تواند به اعتبار رسانه‌ها آسیب برساند. همچنین، نیاز به تطبیق با تکنولوژی‌های جدید و پاسخ به نیازهای مخاطبان دیجیتال از دیگر مسائل مهم است.

حسینی علی آباد: چطور می‌توان اعتماد عمومی به رسانه‌ها را افزایش داد؟

ملک آرا: اعتمادسازی در رسانه‌ها مستلزم شفافیت، دقت در گزارش‌دهی، رعایت اصول اخلاقی روزنامه‌نگاری و دوری از تعصبات و جانبداری‌های سیاسی است. آموزش خبرنگاران، ارائه اطلاعات درست و دقیق، و اصلاح اشتباهات به صورت عمومی نیز می‌تواند به افزایش اعتماد کمک کند. رسانه‌ها باید مستقل باشند و به جای منافع سیاسی یا اقتصادی خاص، منافع عمومی را در اولویت قرار دهند.

حسینی علی آباد: نقش مطبوعات در دوران دیجیتال چگونه تغییر کرده است؟

ملک آرا: در دوران دیجیتال، مطبوعات سنتی با کاهش تیراژ و درآمدهای تبلیغاتی مواجه شده‌اند. اما این رسانه‌ها با حضور در فضای آنلاین و بهره‌گیری از امکانات دیجیتال همچنان می‌توانند نقش خود را حفظ کنند. انتشار سریع‌تر اخبار، استفاده از فرمت‌های چندرسانه‌ای مانند ویدئو و پادکست، و تعامل بیشتر با مخاطبان از طریق شبکه‌های اجتماعی نمونه‌هایی از تغییرات مثبت است. اما باید توجه داشت که چالش‌هایی نظیر رقابت با رسانه‌های دیجیتال و مسائل مربوط به مالکیت فکری نیز مطرح هستند.

حسینی علی آباد: چگونه تکنولوژی بر روزنامه‌نگاری تأثیر گذاشته است؟

ملک آرا: تکنولوژی، روزنامه‌نگاری را به شکلی گسترده تغییر داده است. از یک سو، سرعت انتشار اخبار افزایش یافته و خبرنگاران می‌توانند به سرعت و در لحظه گزارش دهند. ابزارهای جدید مانند هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها به جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات کمک می‌کنند. از سوی دیگر، روزنامه‌نگاران باید با چالش‌های جدیدی مانند انتشار اخبار جعلی و حفظ امنیت دیجیتال مواجه شوند.

حسینی علی آباد: نقش خبرنگاران در دنیای امروز چیست و چه تفاوتی با گذشته دارد؟

ملک آرا: خبرنگاران امروزی نه تنها گزارشگران ساده اخبار نیستند، بلکه تحلیل‌گرانی هستند که باید اطلاعات پیچیده را درک کرده و به شیوه‌ای قابل فهم برای مخاطبان منتقل کنند. در گذشته، تمرکز بیشتر بر روی خبر بود، اما امروزه با توجه به افزایش حجم اطلاعات، تحلیل و ارائه چشم‌انداز اهمیت بیشتری یافته است. خبرنگاران همچنین باید مهارت‌های دیجیتال داشته باشند و با تکنولوژی‌های نوین آشنا باشند.

حسینی علی آباد: چه معیارهایی برای ارزیابی کیفیت رسانه‌ها وجود دارد؟

ملک آرا: کیفیت رسانه‌ها با معیارهایی مانند دقت و صحت گزارش‌ها، بی‌طرفی و تعادل در پوشش، شفافیت منابع، رعایت اصول اخلاقی، تنوع در دیدگاه‌ها و ارائه تحلیل‌های عمیق و مبتنی بر داده ارزیابی می‌شود. رسانه‌های باکیفیت تلاش می‌کنند تا به نیازهای اطلاعاتی جامعه پاسخ دهند و در عین حال از تبلیغات و فشارهای سیاسی مستقل بمانند.

حسینی علی آباد: چگونه می‌توان جلوی گسترش اخبار جعلی را گرفت؟

ملک آرا: مقابله با اخبار جعلی نیازمند یک رویکرد چندوجهی است که شامل آموزش عمومی، ایجاد استانداردهای اخلاقی قوی برای رسانه‌ها، به‌کارگیری فناوری‌های تشخیص خبر جعلی، و ایجاد قوانین محکم برای مقابله با انتشار اطلاعات نادرست می‌شود. همچنین، افزایش سواد رسانه‌ای در جامعه به مردم کمک می‌کند تا بتوانند منابع معتبر را از منابع نامعتبر تشخیص دهند.

حسینی علی آباد: چه فرصت‌هایی برای رشد رسانه‌ها در آینده وجود دارد؟

ملک آرا: رسانه‌ها می‌توانند از فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و داده‌های بزرگ برای بهبود تجربه مخاطبان استفاده کنند. تولید محتواهای تخصصی و هدفمند، استفاده از پلتفرم‌های اشتراک محتوا، و همکاری‌های بین‌المللی نیز می‌تواند فرصت‌هایی برای رشد رسانه‌ها ایجاد کند. همچنین، تمرکز بر محتوای محلی و نیازهای خاص جوامع می‌تواند به جذب مخاطبان کمک کند.

حسینی علی آباد: اهمیت اخلاق در روزنامه‌نگاری چیست؟

ملک آرا: اخلاق در روزنامه‌نگاری اهمیت بالایی دارد زیرا بر صداقت، شفافیت و مسئولیت‌پذیری تأکید می‌کند. روزنامه‌نگاران باید اطلاعات را به صورت دقیق و بدون تحریف ارائه دهند، از انتشار اخبار نادرست خودداری کنند و به حقوق فردی و حریم خصوصی احترام بگذارند. رعایت این اصول نه تنها به حفظ اعتبار رسانه کمک می‌کند بلکه اعتماد عمومی را نیز افزایش می‌دهد.

حسینی علی آباد: رسانه‌ها چگونه می‌توانند به ارتقای سواد رسانه‌ای در جامعه کمک کنند؟

ملک آرا: رسانه‌ها می‌توانند با تولید محتوای آموزشی و آگاهی‌بخش، کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی برای مخاطبان و همچنین ایجاد پلتفرم‌های آموزشی در جهت ارتقای سواد رسانه‌ای جامعه تلاش کنند. این محتواها می‌توانند به مخاطبان کمک کنند تا مهارت‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات، شناسایی منابع معتبر و درک بهتر از محیط رسانه‌ای کسب کنند.

حسینی علی آباد: آیا رسانه‌ها می‌توانند به عنوان ابزاری برای پیشبرد دموکراسی عمل کنند؟

ملک آرا: بله، رسانه‌ها می‌توانند با اطلاع‌رسانی درست و فراهم آوردن فضایی برای بحث و گفتگو، نقش مهمی در تقویت دموکراسی ایفا کنند. آن‌ها می‌توانند به عنوان یک پلی میان دولت و مردم عمل کنند و به شهروندان کمک کنند تا با حقوق و مسئولیت‌های خود آشنا شوند. همچنین، رسانه‌ها با نظارت بر عملکرد دولت و اطلاع‌رسانی در مورد فساد و سوءاستفاده از قدرت، به حفظ دموکراسی کمک می‌کنند.

حسینی علی آباد: چگونه رسانه‌ها می‌توانند به حل مشکلات اجتماعی کمک کنند؟

ملک آرا: رسانه‌ها می‌توانند با آگاهی‌بخشی و جلب توجه به مسائل اجتماعی، نقش مهمی در حل مشکلات ایفا کنند. آن‌ها می‌توانند داستان‌های واقعی از زندگی مردم را روایت کنند، به مشکلات جامعه نور بتابانند و مسئولان را به پاسخگویی وادار کنند. همچنین، رسانه‌ها می‌توانند با ترویج ارزش‌های مثبت، مانند همکاری و همدلی، در بهبود وضعیت اجتماعی مؤثر باشند.

حسینی علی آباد: تفاوت‌های بین رسانه‌های خصوصی و دولتی چیست؟

ملک آرا: رسانه‌های خصوصی معمولاً به دلیل وابستگی به تبلیغات و سرمایه‌گذاران، آزادی بیشتری در انتخاب محتوا دارند، اما ممکن است تحت تأثیر منافع اقتصادی خاصی قرار گیرند. رسانه‌های دولتی اغلب به منابع مالی دولتی وابسته‌اند و ممکن است دیدگاه‌های رسمی دولت را منعکس کنند. هر دو نوع رسانه مزایا و معایب خود را دارند و میزان استقلال و بی‌طرفی آن‌ها می‌تواند بسیار متفاوت باشد.

حسینی علی آباد: نقش رسانه‌های اجتماعی در تغییر فضای رسانه‌ای چیست؟

ملک آرا: رسانه‌های اجتماعی به دلیل دسترسی آسان و انتشار سریع اطلاعات، فضای رسانه‌ای را به شدت تحت تأثیر قرار داده‌اند. این پلتفرم‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا به سرعت اخبار را به اشتراک بگذارند و در بحث‌های عمومی شرکت کنند. هرچند این قابلیت‌ها می‌تواند به گسترش اطلاعات کمک کند، اما همچنین می‌تواند منجر به انتشار اخبار نادرست و شایعات شود.

حسینی علی آباد: چگونه رسانه‌ها می‌توانند به حفظ فرهنگ و هویت ملی کمک کنند؟

ملک آرا: رسانه‌ها می‌توانند با ترویج زبان، هنر و تاریخ ملی، به حفظ فرهنگ و هویت کمک کنند. آن‌ها می‌توانند محتوای فرهنگی تولید کنند، برنامه‌های آموزشی برای کودکان بسازند و ارزش‌های ملی را در قالب‌های جذاب به مخاطبان ارائه دهند. پوشش رویدادهای فرهنگی، مصاحبه با هنرمندان و ایجاد محتوای مستند از دیگر راه‌های حمایت رسانه‌ها از فرهنگ ملی است.

حسینی علی آباد: آینده رسانه‌ها در دنیای دیجیتال چگونه پیش‌بینی می‌شود؟

ملک آرا: آینده رسانه‌ها به شدت به تکنولوژی‌های نوین وابسته است. تحول به سوی رسانه‌های دیجیتال ادامه خواهد داشت و رسانه‌ها باید به طور مداوم خود را با این تغییرات سازگار کنند. استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی برای شخصی‌سازی محتوا، واقعیت افزوده برای تجربه‌های تعاملی، و داده‌کاوی برای تحلیل رفتار مخاطبان از روندهای آینده است. رسانه‌ها باید به سمت مدل‌های درآمدی نوین مانند اشتراک‌ها و حمایت‌های مالی مخاطبان حرکت کنند.

حسینی علی آباد: چگونه می‌توان جوانان را به مصرف محتوای رسانه‌های باکیفیت تشویق کرد؟

ملک آرا: برای جلب توجه جوانان، رسانه‌ها باید محتواهایی تولید کنند که به نیازها و علایق این گروه سنی پاسخ دهد. استفاده از زبان ساده و غیررسمی، ایجاد محتوای چندرسانه‌ای جذاب، و پرداختن به موضوعاتی که دغدغه‌های جوانان را منعکس می‌کنند، می‌تواند مؤثر باشد. همچنین، رسانه‌ها می‌توانند از طریق شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های محبوب، ارتباط بهتری با این گروه برقرار کنند.

حسینی علی آباد: نقش مطبوعات در بحران‌های اجتماعی و طبیعی چیست؟

ملک آرا: مطبوعات در بحران‌های اجتماعی و طبیعی می‌توانند نقش کلیدی در اطلاع‌رسانی و هدایت افکار عمومی ایفا کنند. آن‌ها می‌توانند اطلاعات دقیق و به‌روز در مورد وضعیت بحران، توصیه‌های ایمنی، و نحوه کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان را منتشر کنند. همچنین، مطبوعات می‌توانند به نظارت بر اقدامات دولت و نهادهای امدادی پرداخته و مسئولان را به پاسخگویی وادار کنند.

حسینی علی آباد: به عنوان سوال پایانی، چه توصیه‌ای برای کسانی که می‌خواهند وارد حوزه رسانه و مطبوعات شوند دارید؟

ملک آرا: ورود به حوزه رسانه و مطبوعات نیازمند شور و علاقه فراوان، تعهد به حقیقت، و توانایی تطبیق با تغییرات سریع این صنعت است. توصیه می‌کنم به مهارت‌های جدید مانند روزنامه‌نگاری دیجیتال، تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی، و تحلیل داده‌ها مسلط شوید. همچنین، مطالعه مداوم، پیگیری تحولات جهانی، و حفظ اخلاق حرفه‌ای از اصولی است که باید همیشه در ذهن داشته باشید. کار در رسانه‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما در عین حال فرصتی برای ایجاد تأثیر مثبت در جامعه و کمک به آگاهی‌بخشی عمومی است.

حسینی علی آباد: در پایان از شما بابت زمانی که برای این گفتگو اختصاص دادید و پاسخ‌های ارزشمندتان بسیار سپاسگزارم. دیدگاه‌های شما کمک شایانی به درک بهتر از وضعیت فعلی و آینده رسانه‌ها و مطبوعات کرد. امیدواریم که مخاطبان نیز از این مصاحبه بهره‌مند شده و به اهمیت نقش رسانه‌ها در جامعه بیشتر پی ببرند. بدون شک، تلاش‌های افرادی مانند شما در این حوزه به ارتقای آگاهی عمومی و حفظ ارزش‌های روزنامه‌نگاری کمک شایانی می‌کند. با آرزوی موفقیت روزافزون برای شما و تمامی فعالان این عرصه.