انواع محصولات شرکت‌ها – علیرضا محمودی فرد

فرا اقتصاد بین الملل / محصولات یکی از ارکان اصلی هر کسب‌وکار هستند و به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. درک انواع محصولات به شرکت‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های مناسب برای توسعه بازار و افزایش سود را برنامه‌ریزی کنند. به‌طور کلی، محصولات را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد: محصولات مصرفی و محصولات صنعتی.

۱. محصولات مصرفی (Consumer Products)

محصولات مصرفی به کالاهایی اطلاق می‌شود که به‌طور مستقیم توسط مصرف‌کننده نهایی خریداری و مصرف می‌شوند. این محصولات به چند دسته تقسیم می‌شوند:

محصولات عادی (Convenience Products): این محصولات معمولاً به‌صورت روزانه خریداری می‌شوند و نیازی به تحقیق یا برنامه‌ریزی قبلی ندارند؛ نمونه‌هایی از این محصولات شامل مواد غذایی، شوینده‌ها و لوازم بهداشتی هستند (Kotler & Keller, 2016).

محصولات انتخابی (Shopping Products): این محصولات معمولاً قیمت بالاتر و کیفیت بهتری دارند و مصرف‌کنندگان قبل از خرید به تحقیق و مقایسه می‌پردازند؛ لباس، اثاثیه و ماشین‌الات از این نوع محصولات هستند (Cundiff & Still, 1982).

محصولات ویژه (Specialty Products): این نوع محصولات، خواص منحصر به‌فردی دارند و مشتریان برای آن‌ها آماده‌اند تا زمان و هزینه بیشتری را صرف کنند. مثال‌هایی از این محصولات می‌تواند شامل خودروهای لوکس، جواهرات و کالاهای هنری باشد (Mullins & Walker, 2010).

محصولات غیرعادی (Unsought Products): این محصولات به‌طور مستقیم خواسته نمی‌شوند و مردم به‌ندرت آن‌ها را خریداری می‌کنند. بیمه و خدمات پزشکی از جمله محصولات غیرعادی محسوب می‌شوند (Kotler & Keller, 2016).

۲. محصولات صنعتی (Industrial Products)

محصولات صنعتی عمدتاً به‌عنوان مواد و کالاهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که برای تولید سایر محصولات یا خدمات خریداری می‌شوند. انواع محصولات صنعتی شامل موارد زیر است:

مواد خام (Raw Materials): این شامل منابع طبیعی است که در تولید محصولات نهایی استفاده می‌شود، مانند فولاد، چوب و مواد اولیه کشاورزی (Hill & Jones, 2012).

محصولات نیمه‌ساخته (Semi-finished Products): این محصولات به‌عنوان نهایی نشده به‌کار می‌روند و معمولاً در فرآیند تولید دیگر محصولات به کار گرفته می‌شوند، مانند قطعات خودرو (Krajewski et al., 2013).

دستگاه‌ها و تجهیزات (Capital Goods): ماشین‌آلات و تجهیزاتی که برای تولید محصولات نهایی توسط کسب‌وکارها استفاده می‌شود. این محصولات شامل دستگاه‌های صنعتی، ماشین‌آلات کشاورزی و تجهیزات الکترونیکی است (Miller, 2013).

خدمات صنعتی (Industrial Services): این خدمات شامل نگهداری، تعمیرات و مشاوره‌های صنعتی است که به کسب‌وکارها در بهبود کارایی کمک می‌کند (Homburg et al., 2012).

۳. محصولات دیجیتال (Digital Products)

با رشد فناوری دیجیتال، محصولات دیجیتال نیز به بخش مهمی از بازار تبدیل شده‌اند. این محصولات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

نرم‌افزارها (Software): از جمله برنامه‌های کمکی در زمینه‌های مختلفی چون حسابداری، برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) و غیره.

محتوای دیجیتال (Digital Content): این شامل موسیقی، فیلم، کتاب‌های الکترونیکی و مقالات است که به‌صورت آنلاین قابل دسترسی هستند (Kim et al., 2016).

خدمات آنلاین (Online Services): این موارد شامل خدماتی مانند فروشگاه‌های آنلاین، پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی و سرویس‌های ابری است که انعطاف‌پذیری و دسترسی سریع را فراهم می‌آورد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

شناسایی و طبقه‌بندی محصولات به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا نیازهای بازار را بهتر درک کرده و محصولات خود را به‌طور مؤثرتری بازاریابی کنند. با تغییر نیازها و انتظارات مصرف‌کنندگان، شرکت‌ها باید به‌طور مداوم استراتژی‌های خود را بازنگری کنند و محصولات جدیدی را معرفی نمایند.

تنظیم: علیرضا محمودی فرد – مشاور ارشد مدیر در امور توسعه و مدیریت منابع در کانون تحقیق و توسعه واحدهای تولیدی، تجاری و خدماتی