سیاست خارجی هلند: تجزیه و تحلیل رویکردها و چالش‌های معاصر – علیرضا محمودی فرد

فرا اقتصاد بین الملل | هلند، به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرفته و تأثیرگذار در عرصه بین‌الملل، با میراثی تاریخی و فرهنگی غنی، همواره تحت‌تأثیر رویکردهای انسانی، حقوق بشری و تجاری قرار داشته است. با موقعیتی استراتژیک در قلب اروپا و دسترسی به دریاها، هلند به یک بازیگر کلیدی در سازمان‌های بین‌المللی و روابط جهانی تبدیل شده است.

۱. تاریخچه

هلند به‌عنوان یک کشور کوچک اما ثروتمند با تاریخ استعمار و تجارت جهانی، از قرن هفدهم میلادی به‌عنوان یکی از قدرت‌های تجاری غالب در جهان شناخته می‌شد. پس از جنگ جهانی دوم، هلند به یکی از حامیان اصلی ایجاد یک نظم بین‌المللی جدید و نهادهای چندجانبه مانند سازمان ملل و ناتو تبدیل شد (Hillebrand, 2019). هلند به‌ویژه در دهه‌های اخیر، به‌عنوان کشوری پیشرو در زمینه حقوق بشر، توسعه پایدار و دیپلماسی فعال شناخته شده است (Huysman, 2020).

۲. اصول کلیدی سیاست خارجی هلند

۲.۱. حقوق بشر و بین‌المللی بودن

هلند به‌دلیل تاریخچه حضور در حقوق انسان و حاکمیت قانون، به‌طور مداوم به‌دنبال ترویج حقوق بشر در سطح جهانی است. این رویکرد شامل حمایت از سازمان‌های بین‌المللی و پروژه‌های توسعه‌ای در کشورهای در حال توسعه می‌شود (Ribeiro, 2021)؛ سیاستمداران هلندی به‌دنبال ارتقاء حقوق زنان، اقلیت‌ها و مهاجران هستند و این موضوع را در سیاست‌های خارجی خود گنجانده‌اند.

۲.۲. دیپلماسی اقتصادی

سیاست خارجی هلند به‌شدت تحت‌تأثیر منافع اقتصادی قرار دارد. به‌عنوان یک کشور صنعت محور با چهارمین اقتصاد بزرگ اروپا، هلند به‌دنبال گسترش روابط تجاری و سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی است (Naar, 2022)؛ دولت هلند علی‌الخصوص بر روی همکاری‌های تجاری با کشورهای آسیایی و امریکای شمالی تأکید دارد و به‌دنبال تنظیم توافق‌های تجاری نافذ است.

۲.۳. محیط زیست و توسعه پایدار

هلند به‌عنوان کشور پیشرو در زمینه حفظ محیط زیست و توسعه پایدار شناخته می‌شود. با چالش‌های جدی تغییرات اقلیمی و مشکلات زیست‌محیطی، این کشور تلاش کرده تا سیاست‌های خود را بر پایه توسعه پایدار بنیان‌گذاری کند (Biesbroek et al., 2018)؛ هلند به‌دنبال تأمین حفاظت از محیط زیست و استفاده پایدار از منابع طبیعی خود در سطح بین‌المللی است.

۳. چالش‌های پیش رو

۳.۱. ناامنی و تروریسم

افزایش تهدیدات امنیتی از جمله تروریسم و ناامنی در سطح جهانی، به چالش‌های جدی برای همه کشورها و من‌جمله هلند تبدیل شده است. این کشور به‌دنبال تقویت همکاری‌های بین‌المللی برای مقابله با این تهدیدات بوده و در تلاش است که نقش فعالی را در سازمان‌های امنیتی بین‌المللی ایفا کند (Kaarbo, 2020).

۳.۲. بحران‌های پناهجویی

هلند به‌دلیل موقعیت خود به‌عنوان یک کشور پذیرنده پناهجویان، با چالش‌های مربوط به بحران‌های انسانی و پناهجویی در اروپا روبروست. سیاست‌های مهاجرت هلند در سال‌های اخیر با انتقادات و چالش‌هایی مواجه شده و به‌دنبال ایجاد توازن میان حقوق بشر و حقوق مهاجران و امنیت ملی است (Van der Linden, 2021).

۳.۳. تأثیرات منفی تحولات جهانی

تحولات جهانی نظیر جنگ اوکراین، تنش‌های تجاری بین قدرت‌های بزرگ و تغییرات اقلیمی، تأثیرات مستقیمی بر سیاست خارجی هلند دارند. این کشور باید به‌دنبال تطبیق رویکردهای خود با شرایط جدید بین‌المللی باشد و در عین حال به تحقق اهداف انسانی و اقتصادی خود ادامه دهد (Vollmer, 2022).

۴. آینده

در آینده به‌نظر می‌رسد که سیاست خارجی هلند به‌دنبال تقویت همکاری‌های بین‌المللی، حفظ حقوق بشر و توسعه پایدار خواهد بود. با توجه به چالش‌های موجود، این کشور نیاز به دیپلماسی فعالی در مجامع بین‌المللی و مشارکت در حل و فصل بحران‌های جهانی دارد. هلند همچنین باید در جستجوی راهکارهای نوین و خلاقانه برای پاسخ به تهدیدات سازوکاری باشد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

سیاست خارجی هلند، به‌عنوان یک کشور کوچک اما تأثیرگذار، با رویکردهای انسانی، اقتصادی و محیط زیستی به‌دنبال حفظ جایگاه خود در سطح بین‌المللی است. با توجه به چالش‌های متعدد داخلی و بین‌المللی، هلند باید به‌دنبال انطباق استراتژی‌های خود با شرایط جدید جهانی باشد و به تأمین امنیت و رفاه شهروندان خود ادامه دهد.

گردآوری: علیرضا محمودی فرد – مشاور ارشد مدیر در امور توسعه و مدیریت منابع در کانون تحقیق و توسعه واحدهای تولیدی، تجاری و خدماتی